Lộ trình loại trừ các bệnh nhiệt đới bị lãng quên của WHO: Trích yếu các chỉ số giám sát và đánh giá

Người dịch: Trần Quang Tiến, 11/3/2024

WHO xuất bản Trích yếu các chỉ số giám sát và đánh giá tiến độ triển khai lộ trình loại trừ các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTDs) giai đoạn 2021 – 2030. Tài liệu này cung cấp một bộ chỉ số toàn diện để theo dõi nỗ lực toàn cầu nhằm kiểm soát và loại bỏ các NTD vào năm 2030. Các chỉ số tập hợp thành một bộ số liệu chung để đo lường tiến độ và giúp đảm bảo rằng các chương trình kiểm soát NTD đều dựa trên bằng chứng và dữ liệu thực tế.

Mỗi chỉ số được tính toán thông qua một mẫu chuẩn hóa cung cấp hướng dẫn về nguồn dữ liệu và phương pháp tính. Chi tiết cụ thể trong các mẫu phép tính bao gồm định nghĩa cụ thể về chỉ số đang được đo, đơn vị đo bao gồm tử số và mẫu số phù hợp, phương pháp đo lường hoặc ước tính, tần suất báo cáo, nguồn dữ liệu cũng như cấp độ và tần suất đo lường chính.

Bốn chỉ số mục tiêu chính bao gồm:

• Số quốc gia đã loại trừ được ít nhất một NTD.
• Số NTD đã được xóa bỏ.
• Tỷ lệ sụt giảm số năm sống điều chỉnh theo mức độ khuyết tật (disability-adjusted life years – DALYs) liên quan đến NTD.
• Tỷ lệ sụt giảm số người ước tính cần được điều trị NTD. Chỉ số này cung cấp thước đo về sự thay đổi của gánh nặng bệnh tật theo thời gian.

Tiếp theo là 10 chỉ số mục tiêu xuyên suốt:

• Khả năng tiếp cận tối thiểu nguồn nước sạch, vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân (water supply, sanitation and hygiene – WASH) cơ bản ở các vùng lưu hành NTD.
• Chỉ số bao phủ điều trị tích hợp cho hóa trị dự phòng.
• Số quốc gia áp dụng và thực hiện chiến lược quản lý tích hợp các bệnh NTD và da liễu.
• Giảm số ca tử vong do các bệnh NTD truyền qua vector.
• Tỷ lệ các quốc gia thu thập và báo cáo dữ liệu về các bệnh NTD theo giới tính.
• Tỷ lệ các quốc gia chi ngân sách cho công tác điều trị các bệnh NTD trong các gói dịch vụ y tế thiết yếu.
• Tỷ lệ các quốc gia báo cáo về tất cả các bệnh NTD lưu hành có liên quan.
• Tỷ lệ các quốc gia có hướng dẫn quản lý khuyết tật liên quan đến các bệnh NTD trong hệ thống y tế quốc gia.
• Tỷ lệ các quốc gia lồng ghép các bệnh NTD vào kế hoạch y tế quốc gia.
• Tỷ lệ dân số có nguy cơ mắc các bệnh NTD được bảo vệ khỏi việc tự chi trả chi phí điều trị.

Đối với bệnh phong, bốn chỉ số giống như trong Chiến lược phòng chống phong toàn cầu 2021-2030:

• Tỷ lệ (trên một triệu dân) số ca khuyết tật độ 2 mới.
• Số ca mắc mới hàng năm được phát hiện.
• Số quốc gia không có ca bệnh phong trong nước mới.
• Tỷ lệ (trên một triệu trẻ em) số ca bệnh phong mới ở trẻ em

Trích yếu cũng cung cấp các mẫu phép tính rõ ràng và giàu thông tin hướng dẫn cho từng chỉ số này.

Các chỉ số đóng vai trò là công cụ hữu ích giúp các chính phủ, tổ chức phi chính phủ và các bên liên quan khác theo dõi và đánh giá nỗ lực của họ trong cuộc chiến toàn cầu chống lại các bệnh NTD, xác định các lĩnh vực mà tiến độ không đạt được kỳ vọng và hướng dẫn việc ra quyết định.

Ghi chú của người dịch: Trích yếu được đăng tải miễn phí tại địa chỉ
https://www.who.int/publications/i/item/9789240062863

Nguồn: https://ilepfederation.org; https://iris.who.int; https://rets.epsjv.fiocruz.br

 WHO NTDs Roadmap: Compendium of M&E Indicators

WHO has published A compendium of indicators for monitoring and evaluating progress of the road map for neglected tropical diseases 2021–2030. The compendium provides a comprehensive set of indicators to track the global effort to control and eliminate NTDs by 2030. They provide a common set of metrics for measuring progress, and help ensure that NTD programs are based on evidence and data.

Each indicator is presented using a standardized template that provides guidance on data sources and methodologies. Explanatory detail within the templates includes a clear definition of what is being measured, the unit of measurement including numerator and denominator when relevant, method of measurement or estimation, frequency of reporting, data source, and the primary level and frequency of measurement.

There are templates for each of the four over-arching target indicators:

• Number of countries that have eliminated at least one NTD.
• Number of NTDs that are eradicated.
• Reduction in disability-adjusted life years (DALYs) related to NTDs.
• Reduction in estimated number of people requiring interventions against NTDs. This provides a measure of changes in the disease burden over time.

These are followed by templates for ten cross-cutting target indicators:

• Access to at least basic WASH in NTD-endemic areas.
• Integrated treatment coverage index for preventive chemotherapy.
• Number of countries adopting and implementing integrated skin-NTD strategies.
• Reduction in the number of deaths from vector-borne NTDs.
• Share of countries collecting and reporting NTD data by gender.
• Share of countries including and budgeting for NTD interventions in their packages of essential services.
• Share of countries reporting on all relevant endemic NTDs.
• Share of countries with guidelines for management of NTD-related disabilities within national health systems.
• Share of countries with NTDs integrated in national health plans.
• Share of population at risk protected against catastrophic out-of-pocket expenditure due to NTDs.

For leprosy, the four indicators are the same as in the Global Leprosy Strategy 2021-2030:

• Rate (per million population) of new cases with grade-2 disability.
• Annual number of new cases detected.
• Number of countries with zero new autochthonous leprosy cases.
• Rate (per million child population) of new child cases with leprosy

Again, there are clear and informative templates providing guidance on each of these.

The indicators serve as a valuable tool for governments, NGOs, and other stakeholders to track and evaluate their efforts in the global fight against NTDs, to identify areas where progress is falling behind expectations, and to guide decision-making.

Source: https://ilepfederation.org; https://iris.who.int; https://rets.epsjv.fiocruz.br