Mối liên hệ phức tạp giữa hệ vi sinh đường ruột và đáp ứng liệu pháp miễn dịch trong ung thư hắc tố tiến triển

Người dịch: Quang Tiến

Một phân tích tổng hợp quy mô lớn đã chứng minh rằng hệ vi sinh đường ruột có ảnh hưởng đến đáp ứng của bệnh nhân ung thư hắc tố tiến triển với liệu pháp ức chế điểm kiểm soát miễn dịch (immune checkpoint inhibitor – ICI), nhưng mối quan hệ này dường như phức tạp hơn người ta nghĩ.

Nhìn chung, các nhà nghiên cứu đã xác định được một nhóm các vi sinh vật, bao gồm vi khuẩn Roseburia spp. và Akkermansia muciniphila, liên quan đến đáp ứng của bệnh nhân với liệu pháp ICI. Tuy nhiên, không có vi sinh vật đơn lẻ nào là “dấu ấn sinh học nhất quán hoàn toàn” trong các nghiên cứu.

Tiến sĩ Karla A. Lee, nhà nghiên cứu lâm sàng tại Đại học Hoàng gia London, và các đồng nghiệp cho rằng “Phân tích máy học này đã xác nhận mối liên hệ giữa hệ vi sinh vật và tỷ lệ đáp ứng tổng thể (overall response rates – ORR) và tỷ lệ sống sót không tiến triển (progression-free survival – PFS) khi bệnh nhân đáp ứng liệu pháp ICI”. Các kết quả này cho thấy “hệ vi sinh vật có thể dự đoán đáp ứng với ICI của một số, nhưng không phải tất cả, các nhóm thuần tập.”

Kết quả nghiên cứu được công bố trực tuyến vào ngày 28/2 trên Tạp chí Nature Medicine.

Bất chấp những tiến bộ gần đây của các liệu pháp nhắm đích điều trị ung thư hắc tố, chưa đến một nửa số bệnh nhân đáp ứng với điều trị bằng liệu pháp ICI đơn tác nhân và những bệnh nhân được điều trị bằng liệu pháp ICI kết hợp thường gặp các vấn đề nghiêm trọng do độc tính của thuốc. Đó là lý do tại sao việc tìm kiếm những bệnh nhân có khả năng đáp ứng tốt hơn với liệu pháp ICI đơn tác nhân đã trở thành một ưu tiên.

Các nghiên cứu trước đây đã xác định hệ vi sinh đường ruột như là “một dấu hiệu sinh học tiềm năng giúp xác định cách cơ thể phản ứng với thuốc, cũng như là một mục tiêu trị liệu” trong điều trị ung thư hắc tố và các bệnh lý khối u ác tính khác, nhưng “có rất ít sự đồng thuận về các đặc điểm nào của hệ vi sinh vật có liên quan đến đáp ứng điều trị ở người”, các tác giả giải thích.

Để làm rõ hơn mối quan hệ giữa hệ vi sinh vật – liệu pháp miễn dịch, các nhà nghiên cứu đã thực hiện giải trình tự hệ gen của các mẫu phân được thu thập từ 165 bệnh nhân mắc ung thư hắc tố da giai đoạn III hoặc IV không thể cắt bỏ không điều trị bằng liệu pháp ICI từ 5 nhóm thuần tập được quan sát ở Hà Lan, Vương quốc Anh và Tây Ban Nha. Những dữ liệu này được tích hợp vào 147 mẫu từ các bộ dữ liệu công khai có sẵn.

Đầu tiên, nghiên cứu nhấn mạnh sự thay đổi trong các phát hiện từ các nghiên cứu quan sát này. Ví dụ, họ đã phân tích các mẫu phân từ một nghiên cứu quan sát tại Vương quốc Anh về bệnh nhân ung thư hắc tố (PRIMM-UK) và tìm thấy sự khác biệt nhỏ nhưng có ý nghĩa thống kê trong thành phần vi sinh vật của những người đáp ứng liệu pháp miễn dịch so với những người không đáp ứng (P = 0,05) nhưng không tìm thấy một liên kết như vậy trong một nghiên cứu song song ở Hà Lan (PRIMM-NL, P = .61).

Các nhà nghiên cứu cũng khám phá các dấu ấn sinh học về phản ứng trên các nhóm thuần tập khác nhau và tìm thấy một số điểm nổi bật. Trong các thử nghiệm sử dụng ORR làm chỉ tiêu đánh giá chính, hai loại vi khuẩn Roseburia chưa được nuôi cấy (CAG: 182 và CAG: 471) thể hiện đáp ứng với liệu pháp ICI. Đối với những bệnh nhân có sẵn dữ liệu PFS, các vi khuẩn Phascolarctobacterium succinatutens và Lactobacillus vaginalis cũng biểu hiện ở những bệnh nhân có đáp ứng trên 7 bộ dữ liệu và có ý nghĩa thống kê trong 3/8 nghiên cứu phân tích tổng hợp. Các vi khuẩn A muciniphila và Dorea formicigenerans cũng thể hiện mối liên quan với ORR và PFS sau 12 tháng trong một số phân tích tổng hợp.

Tuy nhiên, các tác giả cho biết “không có vi khuẩn đơn lẻ nào là dấu ấn sinh học hoàn toàn nhất quán thể hiện đáp ứng điều trị trong tất cả các bộ dữ liệu đã phân tích”.

Mặc dù vậy, những phát hiện này vẫn có ý nghĩa quan trọng đối với hơn 50% bệnh nhân mắc ung thư hắc tố tiến triển không đáp ứng với liệu pháp ICI đơn tác nhân.

Tiến sĩ Nicola Segata, đồng tác giả nghiên cứu, điều tra viên chính tại Phòng thí nghiệm phân tích hệ gen, Đại học Trento, Ý, chia sẻ trong một thông cáo báo chí “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc nghiên cứu hệ vi sinh vật là rất quan trọng để cải thiện và cá nhân hóa các phương pháp điều trị miễn dịch cho bệnh ung thư hắc tố. Tuy nhiên, nó cũng gợi ý rằng do hệ vi sinh vật đường ruột của mỗi người là khác nhau, cần phải thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu hơn để hiểu các đặc điểm nào của hệ vi sinh đường ruột có nhiều khả năng dẫn đến đáp ứng tích cực với liệu pháp miễn dịch.”

Tiến sĩ Tim Spector, đồng tác giả, Trưởng Khoa Nghiên cứu Sinh đôi & Dịch tễ học Di truyền tại Đại học Hoàng gia London, bổ sung “mục tiêu cuối cùng là xác định những đặc điểm cụ thể nào của hệ vi sinh đang ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích lâm sàng của liệu pháp miễn dịch để khai thác chúng trong các phương pháp tiếp cận mới được cá nhân hóa nhằm hỗ trợ liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư.”

Đồng thời, ông nói “nghiên cứu này nhấn mạnh tác động tiềm tàng của chế độ ăn uống tốt và sức khỏe đường ruột đối với cơ hội sinh tồn của bệnh nhân đang điều trị bằng liệu pháp miễn dịch.”

Nguồn: mdedge.com