TRUNG TÂM DA LIỄU PHÚ YÊN : DUY TRÌ VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG LOẠI TRỪ BỆNH PHONG ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC

Loại trừ bệnh phong (LTBP) là một trong những thành công lớn trong lĩnh vực y tế công cộng. Với việc áp dụng đa hoá trị liệu do WHO khuyến cáo từ  đầu năm 1980, số lượng bệnh nhân phong đã giảm một cách đáng kể trên toàn Thế giới, Ở Việt nam Chương trình phòng chống phong được đưa vào Chương trình y tế Quốc gia vào năm 1995, từ đó đến nay, tỷ lệ lưu hành bệnh phong, tỷ lệ phát hiện bệnh phong giảm rõ rệt qua từng năm, kiến thức bệnh phong trong cộng đồng được nâng lên, đã hạn chế phần nào hiện tượng xa lánh, hắt hủi bệnh nhân, nhiều bệnh nhân tự phát hiện bệnh và đến với thầy thuốc.

Thực hiện đa hoá trị liệu theo phác đồ của WHO, điều trị tại nhà, tăng cường cung cấp các dịch vụ y tế phòng chống tàn tật và phục hồi chức năng về y tế và kinh tế  cho bệnh nhân phong, đẩy mạnh công tác giáo dục, thông tin, truyền thông về bệnh phong trên các phương tiện thông tin đại chúng, đã giúp bệnh nhân phong tự tin hơn trong việc tái nhập vào cộng đồng

Năm 2000, tỉnh Phú Yên được Bộ Y tế kiểm tra và Quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn LTBP của WHO là tỷ lệ lưu hành bệnh <1/10.000 dân và 3 tiêu chuẩn loại trừ của Việt nam  theo Công văn 7136/Đtr ngày 13/10/1997 của Bộ Y tế Qui định tiêu chuẩn LTPB ở Việt nam. Năm 2007, Bộ Y tế và Viện Da liễu Quốc gia và Bệnh viện Phong – Da liễu TW Quy hòa tổ chức phúc tra và công nhận LTBP cho tỉnh Phú Yên theo 4 tiêu chuẩn LTBP của Việt nam trong Quyết định số 264/2002/QĐ-BYT ngày 29/01/2002 của Bộ Y tế.

Trung tâm Da liễu Phú Yên luôn xác định mục tiêu cho chương trình phòng chống phong của tỉnh là : Duy trì và nâng cao chất lượng LTBP đã đạt được.

Được sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Sở Y tế, Viện Da liễu Quốc gia, Bệnh viện Phong -Da liễu TW Quy Hoà, sự hỗ trợ chương trình của các tổ chức ILEP (NLR…),sự quan tâm của Chính quyền các cấp và các ban ngành trong tỉnh, sự hưởng ứng của cộng đồng, đặc biệt là sự nỗ lực của màng lưới hoạt động phòng chống phong của tỉnh. Trung tâm Da liễu đã tham mưu và triển khai nhiều hoạt động phòng chống phong có hiệu quả như: Khám phát hiện bệnh nhân phong mới tại cộng đồng với hình thức khám điều tra qua tranh mô tả hình ảnh của bệnh phong, từng bước lồng ghép hoạt động khám phát hiện bệnh phong vào màng lưới y tế đa khoa ở cơ sở; đa hoá trị liệu và theo dõi bệnh nhân phong điều trị tại nhà; phòng chống tàn tật và phục hồi chức năng cho bệnh nhân phong; đào tạo màng lưới chuyên khoa; thông tin, giáo dục, truyền thông…

Trong năm 2009 Trung tâm Da liễu Tỉnh, phối hợp với các Trung tâm y tế dự phòng huyện, thị xã, thành phố đã tổ chức  khám điều tra qua tranh mô tả hình ảnh các xã có tỷ lệ lưu hành còn cao, đồng thời tăng cường công tác khám cụm, khám lồng ghép, khám tiếp xúc, tổng số lượt khám chủ động 146.842 lượt, tổng số bệnh ngoài da phát hiện và điều trị: 31.439 lượt, tổng số bệnh nhân phong mới phát hiện 05 bệnh nhân.

Tổng số bệnh nhân đang quản lý là 193 bệnh nhân, trong đó đang điều trị MDT là 10 bệnh nhân, đang SSTT 166 bệnh nhân. Bệnh nhân đang có lỗ đáo 32 ca, 3 bệnh nhân lên cơn phản ứng phong được theo dõi và điều trị tích cực.

Bên cạnh công tác khám tự phát hiện và điều trị để cắt đứt nguồn lây Trung tâm ngày càng chú trọng đến hoạt động SSTT với các hình thức, hướng dẫn cách tự phòng chống tàn tật, cấp 113 đôi giày phòng ngừa, giày chỉnh hình, cấp thuốc, vật tư y tế, gửi 4 bệnh  về Bệnh viện Phong – Da liễu TW  Quy Hoà để phẫu thuật.

Tổ chức tuyên truyền về bệnh phong trên kênh Truyền hình khu vực Phú yên: 12 buổi,Tuyên truyền trên  Truyền thanh Tỉnh:  52  buổi, Phát tờ  rơi  tuyên truyền 50.000 tờ, tổ chức quân dân chính đảng cho 11 xã, phường với 480 người tham gia: Tập huấn kiến thức bệnh phong, phòng chống tàn tật, quản lý chương trình cho cán bộ y tế xã, y tế thôn bản của 6 huyện (Sông Hinh, Sơn Hoà, Tây Hoà, Đông Hoà, Sông Cầu và Tuy An), 2 lớp tuyến tỉnh và huyện: tổng cộng 18 lớp với 650 học viên tham gia, Cử  3 CB chuyên khoa Da liễu huyện Sơn Hoà, Tây Hoà, Phú Hoà  tham gia tập huấn về quản lý chương trình phòng chống phong 3 ngày tại BV Phong-Da liễu TW Quy Hoà.

Về hợp tác quốc tế, trong năm qua Hội chống phong Hà Lan (NLR) hỗ trợ kinh phí đi giám sát, tập huấn kiến thức bệnh phong; Hội chống phong Tây Thái Bình Dương thông qua Bệnh viện Phong – Da liễu TW Quy hòa hỗ trợ phương tiện tập huấn, áo quần và tập vở cho con em bệnh nhân phong.

Về nghiên cứu khoa học Trung Tâm có 4 đề tài  nghiên cứu về chuyên đề về bệnh  phong: Nghiên cứu các loại hình tàn tật và biện pháp điều trị phục hồi chức năng cho bệnh nhân phong tỉnh Phú Yên; Khảo sát tình hình loét lỗ đáo ở bệnh nhân phong trong diện quản lý; điều tra KAPB về hiểu biết về bệnh phong ở các nhóm đối tượng học sinh, cán bộ y tế, các ban ngành chính quyền địa phương ở cơ sở xã, phường và bệnh nhân phong, Tìm hiểu  tình hình thu nhập kinh tế của bệnh nhân phong đã giúp Trung tâm nắm bắt tình hình thực tế và tổng thể về bệnh phong trên địa bàn của tỉnh, từ đó làm cơ sở xây dựng kế hoạch và lựa chọn hoạt động ưu tiên tập trung cho từng giai đoạn.

Kết quả hoạt động phòng chống phong của tỉnh năm 2009, hầu  hết  các chỉ số đánh giá  chính đều đạt kết quả tích cực như tỷ lệ lưu hành bệnh phong giảm xuống còn 0,069/10.000 dân, tỷ lệ phát hiện bệnh còn 0,58/100.000 dân, tỷ lệ tàn tật độ 2 ở bệnh nhân phong mới là 0%, Bên cạnh đó những chỉ số biểu hiện sự tiềm ẩn về dịch tể bệnh phong ổ bệnh phong trong đó là tỷ lệ bệnh nhân phong mới thể nhiều trùng còn cao, năm 2008 là 80%, năm 2009 là 100%; tỷ lệ bệnh phong mới là trẻ em cao năm 2008 chiếm 20%, tỷ lệ Nữ/Nam thấp như năm 2008 tỷ lệ này là 40%, năm 2009 là  0%; bệnh nhân phong mới hàng năm vẫn còn phát hiện và rãi rác ở các vùng khác nhau trên địa bàn tỉnh. Chứng tỏ diễn biến dịch tể về bệnh phong  còn rất phức tạp.

Loại trừ bệnh phong là mục tiêu để phấn đấu để tiến đến thanh toán hoàn toàn bệnh phong, do bệnh phong có thời gian ủ bệnh rất lâu 2-10 năm, có khi 20 năm và lây lan chậm nên chắc chắn bệnh nhân phong mới  sẽ còn xuất hiện nhiều năm sau nữa. Vì vậy những cán bộ làm công tác phòng chống phong của tỉnh không được chủ quan, thoả mãn , không ngừng tranh thủ sự quan tâm, chỉ đạo của Chính quyền các cấp, của Sở Y tế để đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động phòng chống phong của tỉnh, nhằm phát hiện hết bệnh nhân phong ở cộng đồng, thực hiện đa hoá trị liệu, phòng chống tàn tật, PHCN, thông tin, giáo dục, truyền thông để cải thiện quan niệm chưa đúng về bệnh phong trong xã hội.