fbpx
Chuyên đề KCBĐa khoa phổ cậpTin nổi bật

CAI NGHIỆN THUỐC LÁ BẰNG DAY ẤN HUYỆT

Bs CkII. Lê Văn Trung

I. Tổng quan 

  1. Nghiện thuốc lá là gì?

Nghiện thuốc lá bao gồm lệ thuộc thực thể vào chất nicotine có trong thuốc lá; lệ thuộc tâm lý và hành vi đối với hành vi hút thuốc lá. Nghiện thực thể: chất nicotine tác động lên quá trình hoạt động của hệ thống thần kinh làm người hút thuốc lá có cảm giác hưng phấn, giảm lo lắng, tăng khả năng tập trung)

  • Tình hình người nghiện thuốc trên thế giới

Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 1/3 dân số toàn cầu, tức là khoảng 1.1 tỉ người hút thuốc lá, trong đó có 200 triệu người là phụ nữ. Tính riêng theo giới tính, có 47% nam giới và 12% nữ giới trên toàn thế giới hút thuốc lá. Tỉ lệ này có thay đổi ít nhiều theo từng nước: Ở các nước đang phát triển, 40 đến 70% nam giới hút thuốc lá trong khi chỉ có 2 đến 10% nữ hút thuốc; còn ở các nước phát triển, nam giới hút thuốc lá 30 đến Theo báo cáo gần đây, Việt Nam nằm trong top 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới

  • Tác hại thuốc lá trên cơ thể

 Hút thuốc lá có nhiều nguy cơ độc hại, ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Tuy nhiên, tại nhiều quốc gia cho thấy, tỷ lệ người hút thuốc lá vẫn còn khá cao. Không chỉ nam giới mà có cả nữ giới, thậm chí là trẻ chưa đủ tuổi vị thành niên cũng hút thuốc như một thói quen rất khó từ bỏ.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bình quân mỗi năm trên thế giới có khoảng 7 triệu người tử vong do mắc các căn bệnh liên quan đến việc hút thuốc lá. Ngoài ra, tại châu Âu, 14% những người không hút thuốc lá đang hàng ngày phải tiếp xúc với khói thuốc lá ngay tại nhà; 1/3 những người trưởng thành buộc phải tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động tại nơi làm việc. Hay như tại Canada, 25% những người không hút thuốc lá cũng thường xuyên phải tiếp xúc với khói thuốc lá ở nhà.

Đối với Việt Nam, theo những con số đã được cơ quan chức năng công bố, nước ta hiện đang nằm trong nhóm 15 quốc gia có số lượng người hút và nghiện hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Ước tính với số người trong khoảng từ 15 tuổi trở lên, trung bình cứ 2 nam giới sẽ lại có 1 người hút thuốc. Ngoài ra, còn khoảng 600.000 người chết do phải chịu sự phơi nhiễm với khói thuốc lá một cách thụ động. Việt Nam, theo dự tính, số người tử vong vì hút thuốc lá vào năm 2030 có thể sẽ lên đến 70.000 người nếu như không có các giải pháp can thiệp mạnh tay từ phía cơ quan chức năng cũng như có sự thay đổi trong hành vi của mỗi người dân. Khi hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh sau:

Bệnh tim mạch chiếm hàng đầu trong các bệnh do khói thuốc: tạo ra mảng xơ vữa, tổn thương lòng mạch, gây viêm tắc mạch máu, gây đau nhức chân tay, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm trí nhớ, giảm trí thông minh và khả năng học tập…

Bệnh ung thư: Chủ yếu là ung thư phế quản phổi (chiếm 90%), ung thư vòm họng, miệng, thực quản (hút thuốc kèm theo uống rượu, nguy cơ ung thư vòm họng rất cao), ung thư ruột… Ở người hút thuốc, bệnh ung thư dễ phát triển hơn so với người không hút thuốc.

Bệnh hô hấp: Bệnh phổi mãn tính, tắc nghẽn thông khí, viêm phế quản mãn tính. Đặc biệt ở người hút thuốc còn gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng tới môi trường, những người xung quanh hít phải cũng bị nhiễm độc, nguy hiểm nhất là đối với các cháu nhỏ.

Bệnh răng và lợi: Viêm loét, cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng dễ bị nung mủ, dễ rụng tự nhiên hơn.

Các bệnh khác: Tăng nguy cơ loãng xương gây đau nhức thân thể, khó ngủ và giảm thể lực cơ thể do thiếu ôxy mãn tính.

Đối với nam giới: Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh.

Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, dị dạng thai nhi. Nguy cơ bị thiếu cân sẽ cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.

Đối với trẻ em: Dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị giảm tiết sữa ở người mẹ.

II. Phương  pháp cai nghiện thuốc lá :

Theo khuyến cáo của WHO, các biện pháp điều trị được minh chứng là có hiệu quả là: điều trị nhận thức thay đổi hành vi, điều trị bằng thuốc: nicotine thay thế, bupropion, varenicline. Tùy trường hợp, bác sỹ quyết định dung biện pháp điều trị nào, đơn thuần hay kết hợp 2 thậm chí 3 biện pháp. Trong mọi trường hợp đều gồm điều trị nhận thức- thay đổi hành vi. Ngoài các phương pháp trên Yhọc cổ truyền cũng hổ trợ một phần trong cai nghiện thuốc lá . Theo quan niệm của Y học cổ truyền, Bệnh tật phát sinh là do mất cân bằng âm dương trong cơ thể, muốn điều trị bệnh thì phải lập lại cân bằng âm dương. Nghiện thuốc lá cũng là một trạng thái mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Khi âm dương mất cân bằng, khí huyết mất điều hòa thì bệnh tật sẽ phát sinh.Các phương pháp y học cổ truyền cai nghiện thuốc lá như: châm cứu , nhỉ châm , xoa bóp bấm huyệt , tập thể dục dưỡng sinh ..vv.. Và cơ chế tác dụng các phương pháp  trên  chính là điều hòa lại khí huyết, điều hòa sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể để có thể cắt sự phụ thuộc vào thuốc lá cũng như giải quyết các triệu chứng khó chịu do thuốc lá gây ra. Theo cơ chế y học hiện đại thì khi thực hiện các phương pháp trên thì giúp cơ thể tiết ra chất endorphine (là một loại morphine nội sinh) giúp cơ thể mất cảm giác thèm thuốc lá. Sau đây xin hướng dẫn phương pháp xoa bóp bấm huyệt hổ trợ trong cai nghiện thuốc lá mà người nghiện thuốc lá coe thể mọi lúc mọi nơi có thể thực hiện được:

1.Các huyệt trên cơ thể:

  • Hợp cốc :

Huyệt nằm ở khe chính giữa điểm kết nối của ngón tay cái và ngón tay trỏ. Khi mở rộng 2 ngón tay cái và ngón trỏ ra, bàn tay xòe rộng như miệng hổ, nên còn được gọi là hổ khẩu.

  • Khúc trì:

Huyệt ở chỗ lõm (giống cái ao = trì) khi tay cong (khúc) lại, vì vậy gọi là Khúc Trì.

  • Nội quan :

Nội quan nằm  mặt trước cẳng tay, giữa hai gân cơ gan tay lớn và gan tay bé (gấp bàn tay vào cẳng tay và nghiêng bàn tay vào phía trong cho nổi rõ khe cơ), trên nếp gấp khớp cổ tay 2 thốn, mỗi bên một huyệt.

  • Thần môn :

Huyệt thần môn nằm  nếp nhăn trên cổ tay, phía bên dưới của ngón tay út.

  • Túc tam lý :

Trong y học phương Đông, huyệt này được gọi với cái tên huyệt Túc Tam Lý. Theo mô tả của Đông y, huyệt trường sinh, tức túc tam lý, nằm  dưới mắt đầu gối ba thốn và cách bờ xương ống chân một thốn (1 thốn – 1,8cm).

  • Tam âm giao :

Huyệt nằm  mặt trong bắp chân, được xác định bằng cách đo từ đỉnh cao nhất của mắt cá chân trong đo lên 3 thốn. Bấm huyệt Tam âm giao có tác dụng thông khí trệ, điều huyết, sơ can, ích thận, bổ âm và kiện tỳ.

2. Cách làm :

Dùng  ngón tay trỏ và giữa (phải hoặc trái) đặt vào vùng huyệt ấn và xoa nhẹ cùng chiều đồng hồ 10 lần rồi xoa ngược lại 10 lần mỗi huyệt; một ngày ta có thể thực hiện xoa 1 đến 2 lần hoặc khi có cơn thèm thuốc thì ta lại xoa lên các huyệt đó; thời gian thực hiện khoảng 12 tuần thì người nghiện thuốc sẽ dần mất đi cảm giác thèm thuốc.

III. Kết luận :

Cai nghiện thuốc lá của một người nghiện thuốc lá là một quá trình dài đòi hỏi sự nổ lực, quyết tâm của bản thân, rất dễ tái nghiện khi có điều kiện thuận lợi trở lại. Đông y có phương pháp day ấn huyệt giúp người nghiện đều hòa khí huyết trong cơ thể tăng sức đề kháng, không cảm giác thèm thuốc và giúp cai nghiện thuốc lá. Phương pháp này là bước tiến trong công tác chăm sóc sức ban đầu trong cộng đồng, là phương pháp không dùng thuốc ai cũng có thể thực hiện được khi muốn cai nghiện thuốc lá.

IV.Tham khảo

1. Cổng điên tử https://www.phoiviet.com/vi/new/145/nghien-thuoc-la

2. Cổng điện tử https://medicbinhduong.vn/cac-chuyen-khoa/ho-hap/tac-hai-cua-thuoc-la-den-suc-khoe-con-nguoi.html#

3. Cổng điện tử https://anninhthudo.vn/doi-song/thuc-trang-hut-thuoc-la-cua-dan-ong-viet-va-nhung-con-so-khong-ngo

4.Cổng điện tử http://www.hoinongdan.org.vn/sitepages/news/54/91397/ty-le-nguoi-hut-thuoc-la-nuoc-ta-van-con-o-muc-cao

5. Cổng  điện http://baovanhoa.vn/van-hoa/chinh-sach-quan-ly/ar

6. Lê Quý Ngưu (2012), từ điển huyệt vị châm cứu , NXB Thuân Hóa , tr. 214,357,452,407,503.

Show More

Related Articles

Back to top button