Phát hiện phương pháp điều trị chứng dày sừng tiết bã nhờ vào nghiên cứu ung thư da
Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện ra một phương pháp điều trị khả thi làm cho các tổn thương da lành tính thông thường tự phá hủy, theo một nghiên cứu công bố online trên tạp chí Investigative Dermatology ngày 29/12/2015.
(Photo: James Heilman, MD; CC BY-SA 3.0)
Phát hiện này xuất phát từ một nghiên cứu cơ chế phân tử lý giải sự phát triển của các u da ác tính và lành tính-trong trường hợp này là các u dày sừng tiết bã (SKs).
Trưởng nhóm nghiên cứu, Ts.Bs Victor Neel, Trưởng khoa phẫu thuật da liễu, BVĐK Massachusetts, Boston, MA nói: “nghiên cứu của chúng tôi là nghiên cứu đầu tiên cho thấy SKs phụ thuộc vào một loại enzym có tên gọi là Akt để phát triển. Sự ức chế loại enzyme này trong các tế bào SK sẽ tiêu diệt các tế bào này nhanh chóng mà không gây hại cho các tế bào da bình thường. Chúng tôi tin tưởng rằng nghiên cứu này là một dấu hiệu phát triển một phương pháp điều trị SKs tại chỗ hiệu quả.”
Mặc dù đặc tính lành tính, nhưng hầu hết SKs đều có ít nhất một đột biến gen gây ung thư. Tuy nhiên, các u dày sừng tiết bã chưa bao giờ phát triển thành ác tính. “Chúng tôi không biết tại sao SKs lại có thành phần chuyển đổi ác tính, nhưng chúng tôi nghĩ rằng nghiên cứu về SKs sẽ giúp chúng tôi xác định được các yếu tố ngăn chặn các tổn thương lành tính phát triển thành ác tính,” Bs Neel nói.
Hai gene thường đột biến trong SKs là PI3K và FGFR3, đóng vai trò mã hóa protein kích hoạt enzyme kinaza Akt, một enzyme hạn chế tế bào SK thực hiện chương trình giết chết tế bào theo chương trình. Các nghiên cứu trước đây cho thấy SKs có nhiều enzyme Akt kích hoạt hơn các tế bào da bình thường. Tuy nhiên cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể giữ các mẫu SK đủ tốt để tiến hành nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp đáng tin cậy để nuôi cấy SKs, sau đó họ tiến hành thử nghiệm với một loại chất ức chế enzyme kinasa để đánh giá khả năng sống sót của tế bào. Chất gây ức chế Akt, A-44, hiện tại là phương pháp hiệu quả nhất giảm cơ chế gây chết tế bào theo chương trình ở tế bào SK nuôi cấy và tổn thương SK mới.
“Trong vòng 48h tiếp xúc với A-44, tổn thương SK trên người bệnh hoàn toàn phân rã”. Ts.Bs Anna Mandinova, đồng tác giả nghiên cứu, trung tâm nghiên cứu da thuộc BVDK Massachuset cho biết. “Hiệu quả này rất đặc trưng đối với các tổn thương SK, bởi vì A-44 vô hại đối với các tế bào da thông thường và các tế bào gai ác tính, tế bào ung thư”.
Phát hiện này đưa ra một phương pháp trị liệu cho SKs, một loại bệnh không chỉ xấu xí mà còn phiền toái đối với những người mắc phải.
“Hiểu được tại sao SKs không phát triển ác tính, mặc dù chúng có những đột biến gene gây ung thư, là vấn đề đầu tiên mà chúng tôi muốn tìm hiểu khi bắt đầu nghiên cứu này”. Bs Neel giải thích. “Phát hiện này chất gây ức chế mới của SKs là một phát hiện ngẫu nhiên may mắn. ”
“Chúng tôi hy vọng rằng xác định các đột biến khác trong quá trình phát triển của SKs sẽ giúp chúng tôi hiểu được cách thức chúng không phát triển ác tính, điều đó sẽ giúp ích cho chúng tôi trong việc tìm ra các phương pháp mới điều trị các loại u nguy hiểm hơn,” ông cho biết thêm. “Ví dụ, P53 thường đột biến ở vùng da bị ảnh hưởng ánh nắng mặt trời và tế bào ung thư như tế bào gai nhưng không bao giờ xảy ra ở SKs.”
Hiện nay,các nhà nghiên cứu đã xác định được ứng dụng rõ ràng nhờ trên nghiên cứu này. Họ dự định tiếp tục nghiên cứu A-44 và một số hợp chất khác nhằm xác định phương pháp tối ưu nhất để tiến hành thử nghiệm lâm sàng điều trị tại chỗ SKs.
Thu Linh
