WHO đưa ra hướng dẫn sử dụng tạm thời delamanid trong điều trị MDR-TB

Một loại thuốc điều trị lao mới với một cơ chế hoạt động mới có tên gọi delamanid – hiện đã được đưa vào điều trị cho các bệnh nhân trưởng thành mắc bệnh lao đa kháng thuốc (MDR-TB), một dạng bệnh lao kháng isoniazid và rifampicin, các thuốc điều trị nhóm một. Delamanid đã được Cơ quan Y tế châu Âu cấp phép có điều kiện vào tháng 4/2014. Tuy nhiên, thông tin về loại thuốc mới này vẫn còn hạn chế, vì loại thuốc này chỉ mới hoàn tất thử nghiệm giai đoạn IIb và các nghiên cứu về tính an toàn và hiệu quả. Do đó, WHO đã ban hành “hướng dẫn tạm thời” liệt kê năm điều kiện cần phải được thực hiện nếu sử dụng delamanid điều trị cho bệnh nhân MDR-TB trưởng thành:

• Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân: đặc biệt thận trọng khi sử dụng delamanid điều trị cho các bệnh từ 65 tuổi trở lên, bệnh nhân HIV, bệnh nhân tiểu đường, suy thận hoặc gan nặng, sử dụng rượu hoặc các chất kích thích. Không nên sử dụng cho trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú.
• Tuân thủ các khuyến cáo của WHO khi đưa ra phác đồ điều trị MDR-TB: Khi đưa delamanid vào điều trị, cần phải tuân thủ tất cả các nguyên tắc do WHO khuyến cáo về phác đồ điều trị lao kháng đa thuốc, đặc biệt khi kết hợp bốn loại thuốc điều trị nhóm hai và pyrazinamid. Không nên chỉ đưa Delamanid vào phát đồ điều trị khi mà các loại thuốc kết hợp không cho thấy hiệu quả.
• Điều trị và giám sát hiệu quả: Điều trị phải được theo dõi chặt chẽ về tính hiệu quả và an toàn, sử dụng phác đồ điều trị và giám sát hợp lý đã được sự chấp thuận của cơ quan nhà nước có liên quan.
• Cảnh giác dược và quản lý các tác dụng phụ: Các biện pháp cảnh giác dược chủ động phải được thực hiện để đảm bảo phát hiện sớm và quản lý thích hợp các phản ứng có hại của thuốc và tương tác tiềm năng với các thuốc khác.
• Sự chấp thuận có nhận thức: Bệnh nhân phải được nhận thức đầy đủ những lợi ích và tác hại của các loại thuốc mới, và đưa ra sự chấp thuận có nhận thức trước khi bắt tay vào điều trị

WHO khuyến cáo mạnh mẽ việc thúc đẩy thử nghiệm giai đoạn III nhằm đưa ra một cơ sở bằng chứng toàn diện hơn để thông báo chính sách trong tương lai trên delamanid. WHO sẽ xem xét, sửa đổi, hoặc cập nhật các hướng dẫn tạm thời như thêm thông tin về tính hiệu quả và độ an toàn đã được kiểm chứng. WHO cũng đã phát triển một hệ thống hồ sơ tài liệu để tạo điều kiện hoàn thiện thuốc delamanid, đồng thời phối hợp với các đối tác nhằm tăng tính an toàn và hiệu quả cho loại thuốc này. Thông tin bổ sung về sử dụng delamanid trên bệnh nhân cùng với các thuốc chống lao cũ và mới khác có thể được tìm thấy trong các hướng dẫn cập nhật của WHO ” cẩm nang hướng dẫn của WHO về việc quản lý theo quy trình bệnh lao kháng thuốc”.

WHO ước tính rằng mỗi năm có khoảng nửa triệu ca MDR-TB mới trên toàn thế giới. Phác đồ điều trị MDR-TB hiện tại có nhiều thách thức: thời gian điều trị kéo dài 20 tháng hoặc lâu hơn, đòi hỏi bệnh nhân phải dùng thuốc hàng ngày, các loại thuốc hiện nay chứa nhiều độc hại, hiệu quả kém, và đắt hơn nhiều so với các loại thuốc sử dụng để điều trị bệnh lao nhạy cảm thuốc. Trên toàn cầu, khoảng gần ½ tổng số bệnh nhân bắt đầu điều trị lao kháng đa thuốc được điều trị thành công. Nếu kết quả điều trị của bệnh nhân MDR-TB được cải thiện thì việc sản xuất lượng lớn thuốc và rút ngắn thời gian điều trị là rất cần thiết.

Trong năm 2013, một loại thuốc mới khác có tên gọi bedaquiline, đã được đưa vào sử dụng trong điều trị MDR-TB. Bedaquiline là loại thuốc lao mới đầu tiên với một cơ chế hoạt động mới được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cấp phép trong hơn 40 năm qua. Loại thuốc vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm III và WHO kêu gọi thận trọng trong việc sử dụng và tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện được liệt kê trong hướng dẫn chính sách tạm thời mà tổ chức này ban hành vào tháng 6/ 2013.

Nguồn: http://www.who.int

Hồ Thu Linh (dịch)